Экскурсии

Размешчана на невялікім пагорку паўднева-заходняй ускраіны вёскі. Пабудавана ў 1894г. з дрэва. Дзейнічае, прастольнае свята 21 кастрычніка. Трохзрубны аднаапсідны храм з развітай, выцягнутай па падоўжанай восі шматпланавай аб'емна — прасторавай кампазіцыяй, якую фарміруюць прытвор са званіцай, кубападобная малітоўная зала, 5-гранная апсіда з бакавымі рызніцамі. У маляўнічым сілуэце забудавання пануюць 2 вертыкальныя дамінанты — шатра шмат’яруснай чацверыковай званіцы і магутнага 2-яруснага 8-граннага светлавога барабана над цэнтральным аб'емам. Архітэктурны эфект храму надае маляўнічае шматкупалле; цыбулепадобныя галоўкі завяршаюць абодва шатры, вуглы асноўнага аб'ему і вільчык даху апсіды. Прыкметна выкарыстанне архітэктурнай формы са старажытнарускага мураванага царкоўнага дойлідства — купал на каскадзе кілепадобных какошнікаў (вуглавыя купалы асноўнага аб'ему). Плоскасці фасадаў гарызантальна ашаляваны, вертыкальнай шалеўкай тэктанічна «адбіта» цокальная частка будынка. На фоне шалёўкі вылучаюцца простыя ліштвы прамавугольных вокнаў. Уваход у храм падкрэслены 2-схільнай навіссю ганка на ажурных арнаментальных кранштэйнах чыгуннага ліцця. Апафеозам развіцця ўнутранай прасторы з'яўляецца складаная форма адкрытага ў інтэр'ер купала на ветразях. Прастора апсіды адмежавана ад малітоўнай залы багата ўпрыгожаным іканастасам з пазалочанай разьбой.

Свята — Успенская царква ў Халопенічах Адразу пасля паўстання ў 1863г. на ўрадавыя сродкі пабудавана прыходская Свята — Успенская царква ў Халопенічах (храм знаходзіцца ў руінах). Яго архітэктура вырашана ў афіцыйна зацверджаным святым Сінодам рэтраспектыўна — рускім стылі. Гэта нацыянальна — рамантычны мастацка - стылевы кірунак быў арыентаваны на аднаўленне традыцый і форм старажытнарускага царкоўнага дойлідства, спрадвеку рускай праваслаўнай мінуўшчыны. У гістарычнай старажытнарускай архітэктурнай рэтраспекцыі дойліды, заказчыкі і веруючыя бачылі асновы нацыянальнага ў культуры, яе глыбінныя вытокі, увасабленне вобраза Расіі, уяўленні аб яе нацыянальным лесе, характары. Мураваны будынак царквы ў плане набыў форму працяглага крыжа з купалам на светлавым барабане ў сяродкрыжжы і званіцай у франтоннай частцы (7 званоў). Фасады расчлянены 2 ярусамі вокнаў, трыма дзвярыма. Зала храма была перакрыта плоскай атынкаванай столлю, якая разам з барабанам падтрымлівалася чатырма мураванымі слупамі. Апсіду вылучыў светла-блакітны з залачэннем 3-ярусны іканастас на 10 абразоў.Манументальныя мураваныя храмы будаваліся ў асноўным у гарадах. Аднак у багатай лясамі Беларусі ў царкоўнай архітэктуры пераважала драўлянае дойлідства. Дрэва (у асноўным хваёвы кругляк) было найбольш даступным і простым у апрацоўцы будаўнічым матэрыялам. Таму большасць храмаў на Беларусі былі драўлянымі. Святы Сінод і Міністэрства ўнутраных спраў разумелі прыхільнасць беларускага насельніцтва да драўлянага архітэктурнага асяроддзя. Спецыяльным цыркулярам яны прапанавалі для задавальнення патрэб праваслаўных прыхаджан будаваць невялікія, але прыстойныя цэрквы, дзе можна было б адпраўляць богаслужэнне, і адпаведна быту і ўяўленням прыхаджан у пабудовах належыць пазбаўляцца залішніх упрыгожанняў, спрасціць канструкцыі, каб мясцовыя майстры і сяляне маглі ў далейшым самі зрабіць рамонт. Менавіта ў гэтай галіне царкоўнага дойлідства народныя майстры ўвасобілі архітэктурна-мастацкія традыцыі і эстэтыку народа, адлюстравалі яго дэмакратычную будаўнічую культуру, вызначылі шляхі яе развіцця. У драўляным храмавым будаўніцтве народныя цесляры і разьбяры-дэкаратары абмежаванымі мастацкімі сродкамі стваралі ўражлівыя архітэктурныя манументы, рэалізоўвалі мастацка-эстэтычнае пачуццё і патэнцыял, які не заўсёды маглі ўвасобіць у сціплым народным жыцці.

Цудоўным помнікам багатай і разнастайнай палацава-сядзібнай спадчыны Беларусі з'яўляецца палац у Крупках. Пабудаваны ў пачатку 20 ст. ў неабарочным кірунку ў стылі “мадэрн“. Калісьці быў акружаны пейзажным паркам, ад якога захаваліся фрагменты. У стылявых адносінах будынак палаца набыў асіметрычную аб’ёмна-прасторавую кампазіцыю. Да тарцовага левага фасада двухпавярховага прамавугольнага будынка прымацавана 2-ярусная вежа, якая ўзвышаецца над яго вальмавым дахам. Яе верхні васьмігранны ярус накрыты самкнутым гранёным паўсферычным купалам, які завершаны нізкім ліхтаром такой жа формы; грані яруса аформлены круглымі люкарнамі, размежаванымі лапаткамі. Супрацьлеглы тарцовы фасад атрымаў асіметрычную крапоўку – бакавы ўваходны рызаліт, фланкіраваны невысокімі чацверыковымі рамантычнымі вежачкамі з машыкулямі, які вызначае рамантычны матыў сярэдневяковай замкавай архітэктуры; цэнтральны рэзаліт завершаны фігурным франтонам з бакавымі барочнымі валютамі і авальнай люкарнай па цэнтры. Стылізаваныя валюты выкарыстаны і ў афармленні вокнаў рызаліту. Архітэктурна-пластычны эфект фасадаў ствараецца вылучэннем вуглавой рустоўкі, “замковых» камянёў і геаметрызаваных ліштваў прамавугольных вокнаў і ламбрэкенаў у іх прасценках. У афармленні фасадаў выкарыстана характэрнае для мадэрна супастаўленне гладкай муроўкі сцен з фактурнай апрацоўкай панэляў, ніш, філенгаў, ліштваў вокнаў, франтонаў. Дынамічную арытмію фасадам надае выкарыстанне аконных праёмаў разнастайнай канфігурацыі і спалучэння – адзінарных, падвоеных, патроеных, прамавугольных, круглых, квадратных, авальных, лучковых. Цэнтральны ўваход з боку галоўнага фасада вылучаны неглыбокім рызалітам, які завершаны атыкам. Уваходная частка бакавога правага фасада будынка фланкіравана 2 невялічкімі вежамі.

Свято-Троицкий храм в деревне Черея Чашниковского района Витебской области – памятник архитектуры, выполненный в стиле раннего барокко. Построен он был в далеком XVI веке в Великом Княжестве Литовском, на берегу Черейского озера, которое в народе еще называют Белым. Поэтому и храм люди стали называть Белой Церковью.

До настоящего времени внешний облик церкви сохранился в своем первоначальном виде. Первоначально владел имением Черея епископ Михаил, а после оно было передано во владение рода Сапег. Правили они здесь почти 250 лет. Богдан Сапега построил на берегу этого озера на месте будущей церкви базилианский корпус, который после был разрушен. После этого на его месте построили однобашенный храм, но и он сгорел. О строительстве Свято-Троицкого храма местные жители говорят, что некогда Казимиру Сапеге, после подписания перемирия с Москвой, Иван Грозный подарил икону Михаила-архангела. Он привез ее в Черею и велел построить специально для нее храм. Силами местных жителей на берегу озера был построен храм, который освятили в честь Святой Троицы. Также в храме хранилась копия уникальной иконы «Матери Божьей Знамение», которая была привезена в 1640 году. Как утверждал исследователь Р. Романов, это единственный памятник архитектуры раннего барочного стиля, сохранившийся пусть даже в руинах. Исследователь также отмечал неповторимую стройность силуэта и ажурность декорирования. Церкви этого архитектурного стиля отличают от других вместительные залы, заметные издали колокольни, богатое убранство интерьера.

Толщина стен башни – около двух метров. Исходя из того, что расположен храм на возвышенности и имеет стены такой толщины, можно предположить, что выполнял он не только функцию церковную, но и оборонительную в самые трудные времена. До сегодняшнего дня внутреннее убранство храма не сохранилось. Переживала церковь и тяжелые времена. С приходом Советской власти здание церкви стали использовать как склад для хранения зерна, а после этого - как зал для занятий альпинизмом. Предполагают, что именно в это время больше всего и пострадало внешнее убранство храма.

В интерьере храма преобладала строгость и сдержанность. Это привлекало и привлекает туристов со всей Беларуси, которые интересуются архитектурными памятниками и стилями и исследуют до этого малоизученные факты.

Сейчас церковь не действует, но местные жители ухаживают за прилегающей территорией, выкашивают траву, облагораживают.

Не так давно храм в Черее был включен в государственную программу по реставрации, что дало надежду на то, что в скором времени он приобретет свой первоначальный облик и будет пригоден для проведения там богослужений, а также празднования церковных торжеств.

Ценителям архитектуры, православной культуры и традиций необходимо посетить это место, чтобы в очередной раз прикоснуться к прекрасному.

Усадебная застройка в районе деревни Каменка относится к концу XIX века. Информация о владельцах загородного имения не сохранилась.

В комплексе сохранились сама усадьба, амбар с сыроварней, парковая зона. На толстых стенах видны следы нескольких кладок — амбар и жилое здание несколько раз обновлялись. Остатки колонн, потолочные балки позволят сформировать представление об изначальном облике усадьбы.

Невозможно оставить без внимания тот факт, что на сегодняшний день это строение целиком и полностью утеряло былой облик, сохранив лишь подобие на вероятных былых знатных обладателей. Стоит отметить, что в былые времена на этой местности так же располагался живописный парк, основу озеленения которого составляли в основном березы и липы. Площадка вокруг этого парка была обнесена стеной из дикого камня и окружена березовой рощей. Такой же стеной была огорожена и вся территория усадебного дома с западной и северной ее стороны. От западной границы к дому вела небольшая еловая аллея. Значительная часть ландшафтного парка располагается на пригорке и фактически с любой его точки открывается восхитительный вид на озеро, какое с течением времени поросло камышом. На сегодняшний день этот парк утратил большое число многовековых деревьев. Его ландшафтная часть была сильно нарушена самосевом. В 1986 году неравнодушными жителями деревни Каменки, во главе с Н.М.Ивановым, была произведена расчистка 4/5 территории былого парка, по всему его периметру, где после были посажены березы и ели.